هنگامی که دچار پوسیدگی دندان میشوید معمولا دندانپزشک پیشنهاد میکند دندانتان را پر کنید. در این فرایند، بخشهای پوسیده دندان تراشیده میشود و به جای آن، مواد پر کننده دندان جای میگیرد. برخی هم برای ترمیم ساییدگی دندان که در پی دندان قروچه رخ میدهد و برخی دیگر به دنبال لب پر شدگی یا ترک دندان، نیاز به پر کردن دندان پیدا میکنند. یکی از مواد پر کننده دندان که امروزه بسیار متداول شده و هواداران زیادی دارد، کامپوزیت است. در اینجا به پر کردن دندان با کامپوزیت میپردازیم.
| موضوع | خلاصه تیترها |
|---|---|
| چیست؟ | روشی برای ترمیم پوسیدگی و لب‌پرشدگی دندان با ماده همرنگ دندان (رزین کامپوزیت). |
| مزایا | همرنگ دندان و طبیعی، تراش کمتر دندان، قابل ترمیم، مقاومت مناسب، انجام در یک جلسه. |
| معایب | طول عمر کمتر از آمالگام و سرامیک (۵ تا ۷ سال)، هزینه بالاتر، نیاز به خشک بودن کامل دندان. |
| مراحل انجام | بی‌حسی، تراش پوسیدگی، انتخاب رنگ، قرار دادن لایه‌های کامپوزیت، سخت شدن با نور، پولیش نهایی. |
| دوام | به طور میانگین ۵ تا ۷ سال؛ با مراقبت خوب تا ۱۰ سال. |
| مراقبت‌ها | پرهیز از خوردن غذاهای خیلی سفت، گرم یا سرد در ساعات اولیه؛ رعایت بهداشت دهان و دندان. |
| کاربردها | پر کردن پوسیدگی، ترمیم ترک و شکستگی کوچک، اصلاح شکل و رنگ دندان، لمینت موقت. |
| مقایسه با آمالگام | آمالگام ارزان تر و بادوام تر است ولی ظاهر فلزی دارد؛ کامپوزیت زیباتر و طبیعی تر است. |
کامپوزیت پر کننده دندان چیست؟
کامپوزیت مواد پر کننده و ترمیم کننده دندان است که رنگ آن همرنگ دندان بوده و به آن پرکردگی سفید هم میگویند. کامپوزیت دندان آمیخته ای از رزین پلاستیک (آکریلیک) است که با پر کننده پودر شیشه تقویت شده است و کاربردهای زیادی در دندانپزشکی دارد.
فواید و مزیت های پر کردن دندان با مواد سفید
- دوام و ماندگاری مناسب در ترمیم دندانها
- هماهنگ با رنگ طبیعی دندان و غیرقابل تشخیص در لبخند
- انجام درمان در یک جلسه کوتاه بدون نیاز به مراجعات متعدد
- مقاومت بالا در برابر شکستگی و لب‌پریدگی
- قابل استفاده برای ترمیم نواقص دیگر دندانها مانند ترک یا لب‌پرشدگی
- حساسیت دندانی کوتاه‌مدت که خیلی زود برطرف میشود
- امکان ترمیم مجدد در صورت آسیب، برخلاف برخی پرکردگی‌های دیگر
بیشتر بخوانید: پر کردن تاج دندان
معایب و ایرادهای پر کردن دندان با کامپوزیت چیست؟
- طول عمر کوتاه تر از آمالگام و سرامیک دارد.
- معمولا گرانتر از آمالگام است.
- به دلیل لایه لایه بودن ممکن است بیشتر طول بکشد.
- در هنگام پر کردن دندان با کامپوزیت، دندان باید بسیار خشک باشد.
مراحل پر کردن دندان با کامپوزیت
ترمیم دندان با مواد همرنگ دندان کار ساده ای است و در یک جلسه تمام میشود مگر این که دندان شرایط ویژه ای داشته باشدد
- نخست بی حسی به لثه پیرامون دندان تزریق میشود تا دردی احساس نکنید.
- دندانپزشک رنگ کامپوزیت را به فراخور رنگ دندان شما برمیگزیند. برخی پژوهشها نشان میدهند بهتر است رنگ کامپوزیت پیش از خشک کردن دندان و دهان، انتخاب شود چرا که خشکی بر رنگ دندان میتواند تاثیر بگذارد.
- با دریل دندانپزشکی، مینای دندان را میتراشد و بخشهای پوسیده را جدا میکند.
- دندان آماده پر شدن، تمیز و خشک میشود.
- دندان خراشیده میشود تا چسب به آن بهتر بچسبد.
- کامپوزیت لایه لایه در سوراخ دندان جای داده میشود و با تاباندن نور ویژه ای که به آن لایت کیور میگویند، سخت میشود تا لایه بعدی روی آن بنشیند. از آنجایی که کامپوزیت لایه لایه در دندان کار میشود، هر لایه با این نور دهی باید سخت شود و سپس لایه دیگر کار شود.
- کانتورهای دندان شکل دهی و فرم داده شده و سپس پولیش میشوند.
- دندانپزشک از شما میخواهد فکتان را ببندید و دندانها را روی هم بسایید و بجوید تا ببیند تماس آنها با هم درست و راحت است یا نه. اگر پرکردگی بیش از اندازه بلند باشد، آن را میتراشد تا اندازه شود.
بیشتر بخوانید: جدول قیمت روز هزینه پر کردن دندان
حساسیت پس از پر کردن دندان با کامپوزیت بسیار زود ناپدید میشود. چند ساعت نخست پس از درمان با دندانی که پر شده چیزی نجوید.
کاربردهای کامپوزیت دندان در دندانپزشکی چیست؟
کامپوزیت جدا از پر کردن پوسیدگی، برای این موارد هم به کار برده میشود:
- لمینت (ونیر)
- ترمیم لب پر شدگی
- ترمیم ترک و شکستگی های کوچک و سطحی
پر کردن دندان با کامپوزیت بهتر است یا آمالگام؟
آمالگام سالهاست در دندانپزشکی به کار برده میشود و همه ویژگیهای آن به خوبی شناخته شده است. دوام و عمر آمالگام میانگین ۱۵ سال براورد میشود ولی با مراقبت بهتر، بیش از این دوام می یابد. میانگین طول عمر کامپوزیت ۵ تا ۷ سال است.
افزون بر این، در هنگام ترمیم دندان با آمالگام، دندانپزشک نگران خشک نگه داشتن دندان نیست (در کامپوزیت این حساسیت وجود دارد و بر نتیجه درمان تاثیر میگذارد).
آمالگام ارزانتر از دیگر ترمیمهای دندانی از جمله کامپوزیت است.
کامپوزیت سفید همرنگ دندان است و کسی متوجه پر شدگی دندان نمیشود ولی آمالگام نقره ای رنگ است و زیبایی لبخند را کاهش میدهد.
پر کردن دندان با کامپوزیت کم تهاجمی تر از آمالگام است، به این معنی که نیاز کمتری به تراشیدن بافتهای سالم دندان وجود دارد.
بیشتر بخوانید: راه های درمان پوسیدگی دندان + روش های خانگی و پزشکی
عمر دندان پر شده با کامپوزیت
در یک پژوهش در سال ۲۰۱۰، طول عمر پر کننده رزین کامپوزیت دندان ۷ سال براورد شد. در پژوهش بازبینی دیگری در همان سال که بر روی چندین پژوهش انجام شده بود، گزارش شد که با مراقبت خوب از کامپوزیت میتوان عمر آن را به ۱۰ سال رساند. ولی در این پژوهش بیان میشود کسانی که در خطر بالای پوسیدگی دندان هستند احتمالا عمر پر کردگی کامپوزیت دندانشان زیاد نمیشود.
آیا پر شدگی کامپوزیت دندان خطر و ضرری ندارد؟
برخی نگران ایمنی و ضرر پر کننده کامپوزیت هستند میگویند ممکن است این مواد سیتوتاکسیک باشد یا برای سلولهای بافتهای پیرامون دندانی که پر شده، زیان آور باشد. یک پژوهش در سال ۲۰۱۲ بیان میکند این نگرانی بیشتر برای رنگهای تیره تر میتواند مسئله باشد.
یک پژوهشگر دیگر نشان دادکه پژوهشهای بسیار بیشتری در این زمینه نیاز است. همچنین توصیه میکنند دندانپزشکان، دستور راهنمای شرکت سازنده درباره شدت نوری که باید تابانده شود (لایت کیور) و طول مدت آن، را باید با دقت دنبال کنند تا مواد با پوست تماس مستقیم برقرار نکنند. اما هنوز شواهدی نداریم که نشان دهد مواد کامپوزیت دندان ضرری دارد.
انواع مواد پر کننده دندان چیست؟
کامپوزیت تنها ماده پر کننده دندان نیست بلکه چند ماده پر کننده دندان ساخته شده که بسته به شرایط، به کار گرفته میشوند:
- آمالگام: به آن پر کردگی فلزی یا نقره ای هم گفته میشود و رایجترین ماده پر کننده دندان است که از دیرباز تا کنون در سرتاسر جهان در دندانپزشکی کاربرد داشته است.
- طلا: طلا گرانترین ماده پر کننده دندان است ولی دوام خوبی هم دارد و بیست سال یا بیشتر هم میتوان از آن استفاده کرد.
- سرامیک: سرامیک یا پورسلین ماده پر کننده دندان با دوام بالاست و تا ۱۵ سال یا بیشتر هم عمر میکند.
- گلس یونومر (یونومر شیشه): این ماده پر کننده دندان که از فیلر شیشه به دست می آید، همانند کامپوزیت همرنگ دندان است ولی استحکام کمتری دارد. هرچند این پر کننده دندان با ازاد کردن فلوراید جلوی پوسیدگی دندان را میگیرد و مزیتهای خود را دارد.
آیا میدانید : بهترین ماده پر کننده دندان کدام است و کدام یک برای شما بهتر است؟
مراقبتهای پس از پر کردن دندان با کامپوزیت
- پس از پایان درمان، تا دو ساعت چیزی نجوید تا تاثیر بی حسی برود چرا که ممکن است زبان یا گونه خود را گاز بگیرید.
- پس از این که حس به دهانتان برگشت، غذاهای نرم بخورید و از خوردن چیزهایی که جویدن نیاز دارند خودداری کنید. این کار برای این است که فشار زیادی به دندانی که به تازگی پر شده نیاید. برخی از غذاهای نرم سوپ، آش، پوره سیب زمینی، اسموتی، ماست، شیربرنج و فرنی هستند.
- تا چند ساعت نخست، از خوردن چیزهای داغ و بسیار سرد خودداری کنید.
- از روز پس از درمان، کم کم میتوانید با دندان پر شده جویدن را از سر بگیرید. اگر درد داشتید به دندان فشار نیاورید و با دندانپزشک تماس بگیرید.
- بهداشت دهان را رعایت کنید. از همان شب باید مسواک بزنید ولی هنگامی که دندان تازه پر شده را مسواک میزنید آرام و با احتیاط این کار را بکنید.
هزینه پر کردن دندان با کامپوزیت چقدر است؟
هزینه پر کردن دندان با کامپوزیت به مقدار مواد به کار رفته، زمانی که دندانپزشک برای درمان گذاشته، سختی دسترسی به دندان و دیگر فاکتورها تفاوت دارد.
پر کردن دندان شیری با کامپوزیت مناسب است؟
بله. بسته به شرایط، میتوان از پر کننده کامپوزیت برای پر کردن دندان شیری بهره برد.
بیشتر بخوانید: آیا پر کردن دندان در بارداری بی خطر است؟
آیا پر کردن دندان با کامپوزیت درد دارد؟
پر کردن دندان همانگونه که گفتیم چند گام دارد و گام نخست، بی حس کردن لثه پیرامون دندان و سپس تراشیدن دندان است. از آنجایی که دهان بی حس است دردی نخواهید داشت. پس از این که تاثیر بی حسی رفت، ممکن است کمی احساس فشار یا درد یا حساسیت دندان داشته باشید که ناچیز و گذراست و معمولا نیازی به مسکن ندارد ولی اگر آزارتان میدهد میتوانید مسکن بدون نسخه بخورید.
آیا پس از عصب کشی میتوان دندان را با کامپوزیت پر کرد؟
بله. این بستگی به گستردگی آسیب دارد. اگر آسیب کم باشد و تنها اندکی از ساختار دندان نیاز به ترمیم داشته باشد کامپوزیت میتواند گزینه خوبی باشد. همچنین گاهی وقتها که از پرشدگی موقتی استفاده میشود، کامپوزیت به عنوان پر کننده موقتی ممکن است به کار گرفته شود.
آیا کامپوزیت برای همه دندانها مناسب است؟
خیر. کامپوزیت مقاومت بالایی در برابر فشار ندارد بنابراین برای دندانهایی که پوسیدگی زیاد دارند و بخش زیادی از آنها قرار است پر شود و در عقب دهان هستند که فشار فک بالاست، ممکن است گزینه خوبی نباشد. در این باره با دندانپزشک گفتگو کنید و معایب و مزایای آن را بسنجید.
پرشدگی کامپوزیت چند وقت یک بار باید عوض شود؟
این بستگی به مراقبت از دندان، جایگاه دندان، اندازه پرشدگی و عادت هایی مانند دندان قروچه هم دارد. اگر خوب از آن نگهداری کنید، بیش از ده سال عمر میکند ولی میانگین عمر آن، ۵ سال است. کامپوزیت دندان های پشتی (آسیاب) کمتر دوام می آورد.
در چه صورت برای ترمیم یا تعویض پرشدگی کامپوزیت نزد دندانپزشک برویم؟
- اگر آسیبی مانند ترک، لب پر شدگی یا ساییدگی لبه ها در پرشدگی دندانتان میبینید یا زبر شده است، پیش دندانپزشک بروید.
- اگر دندانتان به تازگی به غذاهای سرد یا داغ واکنش نشان میدهد یا هنگام جویدن درد میگیرد
- اگر لکه یا تغییر رنگی در دندان یا لبه های آن دیدید
- اگر پرشدگی دندانتان لق شده یا میان پرشدگی و دندان فاصله به نظر میرسد.
سوالات متداول
۱- آیا امکان دارد کامپوزیت بیفتد یا بشکند؟
بله؛ در صورت فشار زیاد یا دندان قروچه.
۲- آیا باعث حساسیت دندان می شود؟
تا چند روز پس از دمان، حساسیت دندانی خفیف احساس می شود که به سرعت از بین می رود.
۳- آیا پر کردن دندان با کامپوزیت نیاز به مراقبت ویژه ای دارد؟
بله؛ پس از درمان از خوردن غذاهای سفت یا بسیار گرم و سرد تا مدتی خودداری کنید. همچنین رعایت بهداشت دهان و دندان نقش موثری در ماندگاری کامپوزیت دارد.
بیشتر بخوانید: کامپوزیت دندان های خراب و پوسیده
۴- ماندگاری کامپوزیت چقدر است؟
به طور میانگین بین ۵ تا ۷ سال؛ اما با مراقبت ممکن است تا ۱۰ سال دوام بیاورد.
۵- آیا کامپوزیت برای دندان های جلویی مناسب است؟
بله؛ کامپوزیت به دلیل همرنگ بودن با دندان ها، گزینه ای عالی برای ترمیم دندان های جلویی است.
پر کردن دندان با کامپوزیت؛ راهی برای داشتن دندان های سالم و زیبا
پر کردن دندان با کامپوزیت نه تنها از نظر عملکرد، بلکه از نظر زیبایی نیز امتیاز بالایی دارد. اگر چه دوام آن نسبت به سرامیک و آمالگام کمتر است، اما رنگ طبیعی و ظاهر زیبا، آن را به گزینه محبوب تبدیل کرده است.
البته قبل از انتخاب این روش از پر کردن، می توانید با دکتر سیمین برنگی مشورت کنید و مناسب ترین گزینه را بر اساس وضعیت دندان تان انتخاب کنید.
